SGK giriş tarihine göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için yeni emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4.500 ve 5400 günlük prim baz alınarak oluşturulan sistemlerle, bazı şartları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve sigortalılık süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını mümkün kılıyor.
Giriş tarihine göre emeklilik şartları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde erken emeklilik fırsatı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için farklı gün sayısıyla erken emeklilik yolları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik hakkı elde edebiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model avantajlı bir seçenek sunuyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, engellilik oranına bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim üzerinden malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan kadın sigortalılar için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.